چالش‌های پیش‌ِ رویِ ترجمه تخصصی

[کوکیッ]

مترجم باید تخصص‌های زیادی داشته باشد و برای ترجمه متن‌های تخصصی تنها شیوایی کلام کفایت نمی‌کند. همان‌گونه که مشخص است در ترجمه تخصصی با مستندات فنی و پیچیده‌ای در حوزه‌هایی مانند ترجمه تخصصی روانشناسی، ترجمه تخصصی برق و الکترونیک و سایر ترجمه‌های دانشگاهی سرو‌کار داریم.

کاملاً مشخص است که برای ترجمه بی‌عیب‌‌و‌نقص این متون تسلط به زبان مبدا و مقصد کفایت نمی‌کند و مترجم باید اصطلاحات فنی که در متن تخصصی به آن اشاره شده است را بلد باشد و بتواند مفهوم نویسنده را به مخاطب منتقل کند. به‌عبارت ساده می‌توان گفت ترجمه تخصصی از عهده مترجمین معمولی بر نمی‌آید و باید سراغ مترجمین با دانش تخصصی بروید.

★چالش‌های ترجمه تخصصی

اولین چیزی که در این زمینه به نظر می‌رسد تسلط مترجم به زبان‌ مقصد و مبدا است. البته در بیشتر مواقع عبارت‌های فنی و تخصصی بین زبان‌ها به‌صورت مشترک وجود دارند و یک مترجم چیره‌دست به خوبی‌ می‌تواند معادل‌های مناسب را برای این عبارت‌ها در زبان مقصد پیدا کند. با این حساب باید گفت مشکل ترجمه تخصصی و و دانشگاهی در قسمت‌های دیگری نمود پیدا می‌کند.

 

[کوکیッ]

۱) تسلط به موضوع

اولین چیزی که یک مترجم تخصصی باید به آن اشراف کامل داشته باشد موضوعی متنی است که قرار است ترجمه کند. مترجم برای انتقال متن تخصصی از زبان مقصد باید درک کاملی از این متن داشته باشد تا بتواند مفهوم نویسنده را به مخاطب منتقل کند. بدون شک مترجمی که از مفهوم یک متن سردر نیاورد نمی‌تواند آن‌را به خوبی ترجمه کند.

تحقیقات مختلف نیز در این زمینه ثابت کرده است که متن‌های تخصصی را نمی‌توان با جایگزین کردن واژه‌ها در زبان مبدا به زبان مقصد ترجمه کرد. در عوض مترجم باید متن تخصصی را کاملاً مطالعه و درک کرده و برای مخاطبین هدف در زبان مقصد این متن را با لحنی تخصصی منتقل کند.

 

[کوکیッ]

۲) ترجمه مقاله و متن تخصصی از دیدگاه فنی

حتما برای شما هم پیش آمده است که قصد توضیح مفهومی پیچیده را در زبان فارسی به یکی از آشنایان خود داشته باشید، بدون شک در چنین شرایطی استفاده از زبان تخصصی و فنی به شما در انتقال منظورتان کمک بیشتری کرده است. اگر منظور خود را به درستی به مخاطب نفهمانید نه تنها باری از دوشش برنداشته‌اید بلکه پرسش‌های بیشتری نیز در ذهن مخاطب ایجاد خواهید کرد. به عنوان نمونه، در حین ترجمه متن تخصصی پزشکی جایی برای این موارد وجود ندارد و همانند یک معلم که به خوبی درس دادن را بلد است، مترجم‌ تخصصی نیز باید بتواند با زبان تخصصی و فنی منظور متن را به مخاطب منتقل کند.

چالش‌های ترجمه تخصصی به همین‌جا ختم نمی‌شود و پس از درک کامل مطلب در زبان مبدا، مترجم باید بتواند مفهوم را با زبانی قابل درک و فنی در زبان مقصد برگردان کند.

 

[کوکیッ]

۳) مدیریت ترجمه‌های تخصصی

یکی دیگر از مشکلاتی که مترجم تخصصی با آن‌ها سروکار دارد طیف گسترده‌ محتوای تکراری در مطالب تخصصی است. زبان علم زبان خاصی است و گاهی اوقات عبارت‌ها و جمله‌های تکراری زیادی در متن‌های تخصصی در یک حوزه خاص پیدا می‌شود که در ترجمه متن و ترجمه مقاله باید اعمال شود. خوشبختانه یک‌بارررر دیگر در این زمینه می‌توانید روی فناوری‌های جدیدددد حساب باز کنید و به لطف نرم‌افزارهای حافظه مترجمین عبارت‌های پربسامد را در حوزه‌های مختلف ثبت و در دفعات بعدی استفاده می‌کنند. چنین نرم‌افزارهایی بار تکرار ترجمه‌ واژه‌های تخصصی را از دوش مترجم برمی‌دارند.

★در مجموع باید گفت ترجمه تخصصی کار بسیار حساسی است که دقت و دانش زیاد مترجم را می‌طلبد.